comfar-error-npv
از بین خطاهای ایجاد شده در نتایج حاصل از اجرای فرمان محاسبات در نرم افزار کامفار تعداد دو خطا مربوط به شاخص مالی NPV و یا همان ارزش فعلی خالص سرمایه گذاری است.
خطای شماره 1: NPV کل سرمایه گذاری منفی است!
خطای شماره 4: NPV کل حقوق صاحبان سهام منفی است!
جهت پیش بینی و محاسبه شاخص های مالی نظیر IRR، NPV، NPBP و سایر جداول و نمودارهای تجزیه و تحلیل مالی طرح ها، نرم افزار کامفار برای هریک از سهامداران و یا شرکاء و همچنین برای کل سرمایه گذاری، جدول جریانات نقدی دوران احداث و بهره برداری را پیش بینی و برای هریک از جداول، شاخص های مالی مربوط را محاسبه می نماید و به این ترتیب به ازاء کل سرمایه گذاری و همچنین هریک از شرکاء، نرم افزار کامفار شاخص های مالی را محاسبه و جهت تصمیم گیری ارائه می نماید. بعنوان مثال نرخ بازده داخلی کلی سرمایه گذاری معادل IRR و نرخ بازده داخلی از دیدگاه صاحبان سهام IRRE می باشد و اگر صاحبان سهام نیز ترکیبی از چندین شریک باشند (انتخاب گزینه واقع در مسیر ورود اطلاعات/تعریف پروژه/پروژه های مشارکتی)، نرم افزار کامفار برای هریک از شرکاء نیز جدول جریانات نقدینگی را پیش بینی و نرخ بازده داخلی جداگانه ای محاسبه می نماید.
مسیر جداول جریانات نقدی برای محاسبه شاخص های مالی کلی سرمایه گذاری و کل حقوق صاحبان سهام به ترتیب مطابق ادامه می باشد:
1- نتایج تجاری/جریانات نقدی تنزیل شده / کل سرمایه سرمایه گذاری شده
2- نتایج تجاری/جریانات نقدی تنزیل شده / کل حقوق سرمایه گذاری شده
باتوجه به اینکه در طرح احداث مجتمع پتروشیمی حاضر تعداد سهامداران یک شرکت و یا یک نفر بوده، لذا تعداد جداول جریانات نقدی پیش بینی شده 2 جدول بوده است. یکی برای کل سرمایه گذاری و دیگری برای حقوق صاحبان سهام. درصورت وجود سایر شرکاء، جداول دیگری نیز برای هر شریک پیش بینی و شاخص های مربوط بدان محاسبه می گردید. اما لازم به ذکر است که باوجود منفی بودن شاخص NPV برای هریک از شرکاء تعداد خطاهای مربوط به منفی بودن شاخص NPV که از طرف نرم افزار کامفار اعلام می گردد صرفا تعداد 2 خطا خواهد بود. یکی مربوط به کل سرمایه گذاری و دیگری مربوط به حقوق صاحبان سهام و خطای منفی بودن این شاخص برای هریک از شرکاء اعلام نمی گردد.
بخش اول- توجیه پذیری طرح براساس شاخص NPV
نرم افزار کامفار برای محاسبه شاخص NPV، ارزش فعلی خالص هزینه ها و درآمدهای پیش بینی شده برای سال های احداث و بهره برداری را که برای کل سرمایه گذاری در مسیر زیر قرار دارد:
نتایج تجاری/جریانات نقدی تنزیل شده / کل سرمایه سرمایه گذاری شده-ردیف خالص جریانات نقدی
با استفاده از نرخ تنزیلی که از جانب کاربر در گره تنزیل برای کل سرمایه گذاری تعریف شده، در هر سال محاسبه و با یکدیگر جمع جبری می نماید.
i نرخ تنزیل
n مجموع دوران احداث و بهره برداری
PV ارزش فعلی اختلاف بین هزینه ها و درآمدهای هرسال
FV ارزش آتی اختلاف بین هزینه های و درآمدهای هرسال
در صورتی که شاخص NPV یک طرح منفی باشد نشان دهنده آن است که طرح از توجیه مالی لازم برخوردار نمی باشد و اجرای آن توصیه نمی گردد. اما در مواقعی که این شاخص بزرگتر و یا مساوی صفر باشد از دیدگاه تجزیه و تحلیل مالی اجرای آن توجیه پذیر پیش بینی می گردد.
بخش دوم - علل بروز خطای NPV
اگر ارزش فعلی خالص سرمایه گذاری برای کل سرمایه گذاری (NPV کل سرمایه گذاری) منفی گردد، نرم افزار کامفار خطای شماره 1 و در صورتیکه این شاخص برای کل حقوق صاحبان سهام (NPV کل حقوق صاحبان سهام) منفی باشد، نرم افزار کامفار خطای شماره 4 را نشان می دهد. با استفاده از این هشدارها نرم افزار کامفار به کاربر اعلام می نماید که براساس شاخص NPV محاسبه شده، اجرای طرح از توجیه مالی برخوردار نمی باشد.
در اصل خطای شماره 1 در زمانی نشان داده می شود که نرخ تنزیل کل سرمایه گذاری که توسط کاربر در بخش ورود داده ها تخصیص داده شده، بزرگتر از IRR محاسبه شده طرح باشد و این مسئله بیانگر آن است که نرخ بازده داخلی طرح یا همان IRR کوچکتر از نرخ مورد انتظار از سرمایه گذاری و یا همان نرخ تنزیل کل سرمایه گذاری است که این امر نیز بر عدم توجیه پذیری طرح صحه می گذارد. در واقع هر دو شاخص NPV و IRR برای هر طرحی بایکدیگر همراستا می باشند و هر دوی آنها بر توجیه پذیری و یا عدم توجیه پذیری طرح دلالت دارند.
جهت پی بردن به رابطه میان شاخص NPV شاخص IRR و نرخ تنزیل i می توان از روابط زیر استفاده نمود.
If IRR > i Then NPV > 0 Feasible
If IRR = i Then NPV = 0 Feasible
If IRR < i Then NPV < 0 Unfeasible
لازم به توضیح است که هرسه رابطه فوق در جهت معکوس نیز صادق می باشند و همچنین روابط فوق مابین شاخصNPV صاحبان سهام، شاخص IRRE و نرخ تنزیل کل حقوق صاحبان سهام نیز وجود دارد. براساس روابط فوق و همچنین فرمول محاسبه شاخص ها می توان مشاهده نمود که تخصیص نرخ تنزیل های کل سرمایه گذاری و کل حقوق صاحبان سهام که در گره تنزیل در بخش ورود داده ها از جانب کاربر در نرم افزار کامفار وارد می گردد، روی توجیه پذیری طرح از دیدگاه شاخص NPV تأثیر گذار است، اما این نرخ در محاسبه IRR کل سرمایه گذاری و IRRE طرح به هیچ عنوان تأثیرگذار نمی باشد.
لازم به توضیح مجدد است که نرخ تنزیل از جانب کاربر نرم افزار کامفار تعریف می شود و در شرایط مختلف بنابه صلاحدید کاربر و سازمان و مقامی که مسئول بررسی طرح می باشد، متغیر است لذا این نرخ یک نرخ تخصیصی بوده و محاسباتی نمی باشد. اما نرخ های بازده داخلی (IRR و IRRE) برای هر طرح شاخص های مستقلی هستند که تعریف نرخ تنزیل، روی آن هیچ اثری ندارد و نمی توان آنها را مشابه نرخ تنزل توسط کاربر تعریف نمود بلکه این شاخص ها بصورت کامل محاسباتی می باشند.
بخش سوم- روشهای حذف خطای NPV
در برخی مواقع خطای ایجاد شده در محاسبه و پیش بینی شاخصNPV (خطاهای شماره 1 و 4) صحیح می باشد و به درستی عدم توجیه پذیری طرح را نشان دهد که در اینگونه موارد نیازی به اصلاح اطلاعات اولیه ورودی در نرم افزار کامفار نمی باشد.
اما در برخی مواقع نیز ممکن است خطاهای مذکور بصورت سهوی و به علت ورود اطلاعات اولیه ناقص در نرم افزار کامفار ایجاد شده باشد. خطاهای سهوی مانند وارد نکردن درآمد حاصل از فروش محصول، بالابودن هزینه های تولید و یا بالا بودن نرخ تنزیل و برخی موارد دیگر باعث خواهد گردید که حاصل جمع هزینه ها و درآمدهای سالهای مختلف پایین و در نهایت جمع جبری خالص جریانات نقدی تنزیل شده کل دوران احداث و بهره برداری و شاخصNPV منفی شود.
با فراهم آمدن هریک از شرایط فوق نرم افزار کامفار هشدار می دهد که با تنزیل هزینه ها و درآمدهای جدول جریانات نقدی، درآمدهای حاصل از طرح جبران هزینه ها را نمی نماید و طرح توجیه پذیری لازم را ندارد.
جهت حذف خطاهای مذکور می توان با یکی از روش های زیر و یا ترکیبی از آنها اطلاعات ورودی اولیه را اصلاح و نتایج را جهت رفع اشکالات سهوی و یا توجیه پذیر نمودن طرح تغییر داد.
- کاهش هزینه های سرمایه گذاری
- کاهش مبلغ سرمایه در گردش
- کاهش نرخ تنزیل کل سرمایه گذاری به میزان کمتر از نرخ IRR برای حذف خطای شماره 1
- کاهش نرخ تنزیل کل حقوق صاحبان سهام به میزان کمتر از نرخ IRRE برای حذف خطای شماره 4
- افزایش قیمت فروش محصول
- افزایش میزان تولید محصول
- کاهش هزینه های تولید دوران بهره برداری
- کاهش طول دوران احداث
- افزایش طول دوران بهره برداری
- تعریف قیمت فروش بالا برای آیتم های هزینه های سرمایه گذاری ثابت
- تعریف یارانه فروش بمنظور افزایش درآمد
- تخصیص درصدی از موجودی نقد به سپرده های کوتاه مدت (سرمایه در گردش/موجودی نقد)
- تعریف معافیت های مالیاتی
- لحاظ نمودن ذخایر سرمایه گذاری
- لحاظ نمودن ذخایر استهلاک
- افزایش درصد تسهیلات بانکی بمنظور اصلاح NPV صاحبان سهام
- کاهش نرخ سود بانکی بمنظور اصلاح NPV صاحبان سهام
لازم به توضیح است که اعمال هرگونه تغییر و یا اصلاحی در شرایط تسهیلات دریافتی برروی شاخص های مربوط به کل سرمایه گذاری نظیر IRR وNPV که از جدول جریانات نقدی تنزیل شده کل سرمایه گذاری محاسبه می گردد، هیچ تأثیری نمی گذارد و صرفا برروی شاخص های مربوط به حقوق صاحبان سهام تأثیرگذار است. چراکه در پیش بینی جدول جریانات نقدی برای کل سرمایه گذاری، مطابق تعریف اینگونه درنظر گرفته می شود که کل سرمایه گذاری از یک منبع تأمین میشود و لذا اقساط تسهیلات و هزینه های تأمین مالی مربوط در این جدول درج نمی گردد.
ولی باتوجه به اینکه هزینه های تأمین مالی و اقساط تسهیلات در جدول جریانات نقدی صاحبان سهام درج می گردد، لذا اعمال هرگونه تغییری در شرایط تسهیلات دریافتی، بر شاخص های مربوط به صاحبان سهام تأثیرگذار است. هرچه میزان تسهیلات دریافتی با نرخ بهره پایین، درصد بیشتری از سرمایه گذاری را شامل شود شاخص های مربوط به صاحبان سهام بهتر خواهد بود.
در جدول زیر آیتم هایی که بعنوان ورودی و خروجی در جدول جریانات نقدی کل سرمایه گذاری و کل حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته می شود، جهت مقایسه آورده شده است. ردیف نهایی در جدول جریانات نقدی که برای محاسبه شاخص های مالی IRR، NPV، NPBP، DPBP و سایر موارد در نظر گرفته می شود حاصل تفاضل خروجی ها از ورودی های جدول زیر می باشد.
جدول مقایسه جریانات نقدی کل سرمایه گذاری و کل حقوق صاحبان سهام
|
جریانات نقدی کل سرمایه گذاری |
جریانات نقدی کل حقوق صاحبان سهام |
|
ورودی |
ورودی |
|
فروش محصول |
فروش محصول |
|
ارزش اسقاط داراییها |
ارزش اسقاط داراییها |
|
خروجی |
خروجی |
|
کل هزینه های سرمایه گذاری |
آورده سهامدار |
|
سرمایه در گردش |
اقساط تسهیلات |
|
|
هزینه های تأمین مالی |
|
هزینه های تولید |
هزینه های تولید |
|
مالیات |
مالیات |
